Yıllarca Milletlerarası Hukuku Çiğniyor... İsrail Neden Durdurulamıyor?

Bugünün sorusu değil bu. Filistin’e yönelik her yabanî taarruzunda tüm dünyanın yansısını çekmesine karşın İsrail’in neden durdurulamadığı sorulur daima. Var olduğu sanılan “büyük insanlık ailesine“ bir davettir aslında bu soru. Durdurulabilecek olmasına karşın bu neden yapılmıyor demenin de bir diğer sözü.

En yetkili ağızlar yaşanan şu son vahşete karşı hiçbir şey yap(a)madıklarını çekinmeden söylüyorlar üstelik. Bunlardan biri Avrupa Birliği'nin Dışişleri ve Güvenlik Siyasetinden sorumlu Yüksek Temsilcisi Josep Borrell‘dir. İki devletli bir tahlili destekleyen bu kurumun en değerli yetkilisi olan Borrel, geçen Cuma Batı Şeria’daki Ramallah'ta yaptığı açıklamada, Gazze'de yaşananların "uluslararası toplumun siyasi ve ahlaki başarısızlığının bir sonucu olduğunu" söyledi örneğin. O vakit sorunun cevaplarından biri “uluslarası toplumun başarısız“ olması demek ki. O vakit neden başarısız olduğunu da konuşmalıyız. Bu İsrail’in neden durdurulamadığı sorusuna da bir karşılık bulmamıza yardımcı olur.

Borrell’in kelamını ettiği başarısızlıkta en kıymetli rolü kuşkusuz ABD üstlenmiş durumda. Hem İsrail’e sağladığı askeri, mali takviye hem de BM Güvenlik Konseyi’ndeki veto yetkisi, İsrail zıddı tüm aksiyon ya da kararlarda kalkan olma talihi veriyor bu ülkeye. ABD’nin İsrail’e faal dayanağı onu “dokunulmaz“ hale sokuyor. ABD tekraren kullandığı veto yetkisi sayesinde İsrail’i hedefleyen BM teşebbüslerini engelledi daima. Doğal ki ABD ile İsrail’in de bağları son derece inişli çıkışlı. Barack Obama devrinde yaşananlar buna örnektir. Obama idaresinin geçmesine müsaade verdiği 2016 tarihli 2334 sayılı kararın İsrail’in çok canını sıktığını anımsayalım. Aslında bu hafta da ABD, Hamas saldırısının kınanmasını içeren karara itiraz etmedi örneğin.

Ancak bu örneklere karşın ABD yeniden de hiç bir vakit İsrail’in Filistin’deki işgalini sona erdirmek ya da sivil vefatlarını durdurmak için uğraş göstermedi. Tersine ABD İsrail’i bölgesinin en güçlü ülkesi haline getirdi. 2016’da imzalanan Mutabakat Muhtırası çerçevesinde on yıl içinde İsrail’e tam 38 milyar dolarlık askeri yardım yapmayı planlıyor ABD. Bugüne kadar yaptığı askeri yardımın toplamı ise 300 milyar doları aşmış durumda. Dahası İsrail, dünyanın en gelişmişi olan Amerikan üretimi F-35 savaş uçaklarını alan birinci ülkedir. Ayrıyeten ABD, İsrail'in füze savunma sistemi Demir Kubbe'nin finanse edilmesine, üretilmesine yardımcı da oldu.

Ya Avrupa Birliği?

Tabii AB’nin de kurum olarak bu başarısızlıkta hissesi var. Zira hem Genel Kurul’da hem de Güvenlik Konseyi’nde üyeler ortasında birlik olmaması güvenlik hususlarında etkisiz kılıyor bu kurumu. Ekim ayı sonunda BM Genel Konseyi'nde insani ateşkes davetinde bulunan, 120 lehte, 45 çekimser ile ortalarında İsrail ile ABD'nin de bulunduğu 14 aleyhte oyla kabul edilen karar tasarısı bu kopukluğun güzel bir örneğidir. Birtakım AB ülkeleri lehte, kimileri aleyhte, öbürleri de çekimser oy kullanmıştı.

Malum, AB ne jeopolitik ne de askeri bir güç. Hasebiyle tesirli olacak araçlardan mahrum. Ayrıyeten İsrail’in bir numaralı ticaret ortağı durumunda. Geçen yıl İsrail ticaretinin yüzde 28’ini AB ülkeleriyle yapmıştı. AB, Güney Afrika’daki ırkçı rejimi yıkmada başarılı olmuştu, lakin İsrail’i durdurmada birebirini söylemek sıkıntı.

Almanya’ya özel bir sayfa açmak lazım. Avrupa’nın (Birlik’in de) en güçlüsü olan bu ülkenin İsrail’e karşı tavır alması, karar çıkarması kolay değil. Bu türlü yapmasına Nazi geçmişi pürüz elbette. İtalya ne yapabilir pekala? Almanya ile olan sıkı işbirliği onun da İsrail zıddı adım atmasına mahzur. Fransa da bir şey yapamaz zira Avrupa’nın bu ikinci büyük ülkesi Avrupa’nın en büyük Yahudi toplumuna konut sahipliği yapıyor.

Şu herkesin bayıldığı Vladimir Putin‘in Rusyası ne alemde pekala? İsrail ile en sıkı, en güçlü münasebetlere sahip bir ülkedir Rusya.

Geriye kala kala ortalarında Türkiye’nin de bulunduğu İslam ülkeleri kalıyor. Bu ülkelerin büyük çoğunluğu da 75 yıldır İsrail’e karşı -1967-73 savaşları hariç- kılını kıpırdatmamıştır.

İsrail’in pervasızca, memleketler arası hukuk kurallarını, savaş ahlakını çiğneyerek yabanî ataklar yapabilmesinin nedeni bu. Hamas’ın sivilleri de hedefleyen taarruzları elbette lanetlenmeli. Lakin Hamas, tüm Filistin değil. Hastaneyi vurmak Hamas’ı vurmak sayılmaz.

Peki nasıl durdurulur İsrail? Büyük Yahudi ahlakının gerçek temsilcisi olan Musevilerle durdurulur. İsrail Parlamentosunda Filistin’le savaşa karşı olduğunu söylediği için iki ay meclisten uzaklaştırılan Aida Touma-Sliman üzere komünistlerce durdurulur. İsrail Netanyahulardan ibaret değil.

Din hengamesinden, işgal barbarlığından vazgeçilirse her halk üzere İsrail ile Arap halkı barış içinde bir ortada yaşayabilir. Kendisini Yahud-Arap partisi olarak tanımlayan HADAŞ’ta nasıl bir ortada yaşıyor, İsrail Komünist Partisi’nde nasıl birlikte çalışıyorlarsa, birlikte de yaşayabilirler.

İsrail’i durduracak “insanlık“ elbette mevcut. Hem de her yerde.

İsrail’de de.