Türk Eğitim Derneği’nin (TED), fikir kuruluşu TEDMEM, imtihan sisteminin çocuklar üzerinde kurduğu baskıya dikkat çekmek için “Sınavların Gölgesinde Eğitim Sistemi” ismiyle rapor hazırladı ve tahlil tekliflerini paylaştı.

Ezberi, müfredatı, bütçeyi konuşan Türk eğitim sisteminin çözemediği temel sorunun imtihanlar olduğuna işaret edilen raporda, “Öğrencinin faydası, bütünsel gelişimi ve güzel olma hali önceliklendirilmeli. Okulda verilen eğitimin kıymeti artırılmalı. Eğitim öğretim süreçleri test odaklı olmaktan çıkarılmalı, ömür hünerlerini geliştirmeye odaklı olarak güçlendirilmeli. Okul dışındaki özel ders, kurs ve test odaklı basılı kaynaklara bağımlılık ortadan kaldırılmalı. Yapılacak düzenlemeler bütünsel, sürdürülebilir, dengeli ve uzun vadeli olarak planlanmalı” denildi.

ÖLÇME DEĞERLENDİRME

Eğitim sisteminin imtihan odaklı, ezbere dayalı yapısını ortadan kaldıracak bir yapılandırmaya gidilmesi gerektiği kaydedilen raporda, yeralan birtakım teklifler şöyle:

– Ezbere dayalı içeriğin aktarılması yerine, hayat marifetlerinin kazandırılması önceliklendirilmeli.

– Öğretmenler de eleştirel düşünme, sorgulama ve sorun çözme üzere üst seviye düşünme hünerlerini kazandırmada uzman hale getirilmeli.

– Sonuç odaklı ölçme kıymetlendirme, süreç odaklı bir ölçme kıymetlendirme anlayışına evrilmeli.

– Ulusal izleme ve kıymetlendirme çalışmaları yapılmalı.

MESLEKİ EĞİTİM

– Üniversite sayısı, kısımlar ve öğrenci kontenjanları bölgesel/ kentsel gereksinimler ve işgücü arz-talep istikrarı gözetilerek planlanmalı.

– Meslek lisesi öğrencilerinin not ortalamalarına nazaran imtihansız biçimde meslek yüksekokullarına geçiş yapabilmeleri sağlanmalı.

– Mesleksel eğitim merkezlerindeki eğitimlerin mühleti, alanın özelliklerine nazaran 2-3 yıl olmalı.

– Mesleksel eğitim mezunlarını kendi alanlarında çalışmaya teşvik edecek bir fiyat düzenlemesi yapılmalı. Kendi alanında istihdam edilen mesleksel eğitim mezunları için taban maaş, taban fiyatın en az 1.5 katı olacak biçimde belirlenmeli.”

“DİPLOMA” ÖNERİSİ

– Lise kademesinin fonksiyonu tekrar gözden geçirilmeli.

– Lise diploması sahibi olmak hayata faal iştirak için “yeterli” ve manalı hale getirilmeli.

– Her öğrencinin temel yeterlilikleri ve ortak marifetleri kazanacağı kapsayıcı bir öğretim programı ve bunun üzerine ilgi, yetenek ve potansiyelleri farklılaşan öğrenciler için ileri seviye dersler üzere çeşitlendirmeler sağlanmalı.

– Liseden sonra istihdama katılmak isteyen öğrencilere 11. sınıfın sonunda “standart lise diploması” verilmeli.

– 12. sınıf üniversiteye hazırlık yılı olarak yapılandırılmalı. 12. sınıfın sonunda “ileri lise diploması” verilmeli.