BBC Ideas’ın hazırladığı “Kendime ziyan verme dürtüsünün üstesinden nasıl geldim?” görüntüsü, büyük ya da küçük, görünen ya da görünmeyen travmalar yaşayan ve kendisine rastgele bir halde kasıtlı olarak ziyan veren bireylerin tecrübelerini içeriyor.
Dünya üzerinde kendine ziyan veren pek çok kişi var lakin bu bayanlarda, gençlerde, ruh sıhhati problemleri olan bireylerde, LGBTQ+ bireylerde daha yaygın.
“Kendine ziyan veren o çocuğun en sonunda burada oturduğuna inanamıyorum. Ne kadar çok ilerledim” diyor El Kennett ve yaşadıklarını şöyle anlatıyor:
“Kendine ziyan vermeye 16 yaşında başladım. Özgüven eksikliği yaşıyordum, hiçbir yere sığmıyormuşum üzere bir his hissediyordum. Kimliğim, kim olduğum konusunda meseleler yaşıyordum.
“Annem daima benim için endişeleniyordu. Bunun olağan olduğunu ve herkesin bu türlü hissettiğini varsayıyor, bu nedenle bununla ilgili kimseyle konuşmuyordum.
“Sonra çok ketum biri oldum ve bu kendimi daha çok ihmal etmeye dönüştü. Durmadan dışarı çıkıyor ve içki içiyordum.”
Duncan Husk ise “Bu öfkemle ilgiliydi. Küçük yaşlardan itibaren öfkenin korkutucu bir şey olduğunu yahut bu türlü hissetmemem gerektiğini düşünüyordum. Öfkemin birçoklarının kendime yönelik olduğunu fark ettim. Kendimi sıkıştırmak, yanağımın içini ısırmak üzere şeyler yapıyordum. Çoğunlukla kızgın yahut üzgün olduğumda, yorgun olduğumda her şeyde çoka kaçıyordum” diyor.
Lin Frank de bunu erken yaşlarda deneyimleyenlerden:
“Keşke hissettiklerim ve kendime ziyan verdiğim için kendimi bu kadar suçlamasaydım, zira bu her şeyi daha da zorlaştırdı” diye tabir ediyor şu anki hislerini. Yıllarca yaşadığı travmayı gözden kaçırdığını belirtiyor ve ekliyor:
“Ne yaptığımı bilmiyordum, bir planım ya da hedefim yoktu. Ümitsizliğe kapılmıştım. Keserek orta sıra kendime ziyan verdim, sonra yeme bozukluğu gelişti.
“İnsanlar ergen olmanın sıkıntı olduğunu biliyor. Sorun yalnızca bu değildi. Ailem yardım etmek istedi lakin nasıl yapacaklarını bilmiyorlardı, ben de bunu daha çok sakladım.
“Yardım istemedim zira dikkat çekmek istiyormuş üzere görünmek istemedim. İnsanların bunu küçümsemesini ya da dalga geçmesini istemedim. Görülmek istiyorsun lakin kendine ziyan verdiğin için ilgi gösterilmesini istemiyorsun”.
“Madde kullanımı de kendine ziyan vermektir”
Ulusal Sıhhat ve Bakım Enstitüsü BİRÇOK, kendine ziyan verme davranışının, aksiyonun emelinden bağımsız halde kasıtlı olarak yapıldığını belirtiyor.
Danışman Klinik Psikolog Nihara Krause, “Kendine ziyan verme davranışları, bir şeylerin gerçek gitmediğine dair ikazdır. Kendine ziyan verme bir davranıştır, bir bağlantı biçimidir. Kendine ziyan verme, fizikî acıya dönüşen duygusal acıyı söz eder” diye açıklıyor:
“Kendine ziyan vermek birçok halde olabilir. Her vakit bildiğimiz yollarla olmak zorunda değil. Kendine ziyan veren ilgilere girmek ya da unsur kullanımı üzere şeyler de kendine ziyan vermektir.
“Geleneksel cinsiyete dayalı temelde, erkekler çoklukla şiddetli biçimlerde kendilerine ziyan verme eğiliminde olur. Bazen bu nedenle hengame çıkarır ya da bir yerleri yumruklar”.
Ruh sıhhati strateji ve uygulama danışmanı Lauretta Kavanagh ise “İyi ve kalıcı bir güzelleşme yaşayan beşerler için büyük bir umut var” diyor.
Kavanagh 2021’de İngiltere’de 16 yaşındaki her altı çocuk ve gençten birinin ruh hastalığı sorunu olduğunu belirtiyor:
“Bu, 30 kişilik her sınıfta beş çocuk manasına gelir.
“Travma hakkında hala çok şey öğreniyoruz. Büyük travmalar ve küçük travmalar var. Görülmediğimiz yahut bilinmediğimizi hissettiğimizde ya da olumsuz hayat tecrübelerinden doğan tüm o küçük yaralar. Olan ya da olmayan şeylerden doğan travmalar.
“Travmanın farkında olmak, gençlerle yaşadıklarıyla ilgili bağlantı kurmak bizim sorumluluğumuz. Karşımızdakinin bir travma yaşamış olabileceğini düşünüp biraz şefkat duymak yardımcı olacak”.
Krause, “Kendine ziyan vermek bir bağlantı biçimidir ve ilerlemek için alternatif bir irtibat yolu bulmanız, acının size geri dönmesini sağlamak yerine onu dışa dönük bağlantı biçimine dönüştürmeniz gerekir” diyor ve ekliyor:
“Bunu hayatında dertli olarak işaretlediğin bir devir ve artık geçtiğin bir evre olarak görebilmek, bunu atlatmış olmanın gururunu yaşamak çok değerli.”
Videoda görüşülen bireyler güzelleşme sürecinden bahsediyor.
Husk, “Daha güzel bir hayat yaşamak için terapi üzerine çalışıyorum” diyor:
“Hala başka insanlardan çok şey saklıyorum lakin sanatım sayesinde kendimle konuşabiliyorum. Öfkem gidip geliyor. Kızgın olmam beni sonlu biri yapmaz.
“Yürümek benim için mükemmel bir araç. Yürümek, zihnimdeki şeyleri kabullenmemi, onlara alışmamı sağlıyor.
“Geçen yıl boyunca öğrendiğim bir şey var. Gereksiniminiz olan takviyesi almak yalnızca birkaç dakikalık yürek gerektiriyor. Bunu hak ettiğini hissetmene gerek yok, gereksinimin olduğunu bilmen kâfi.”
Kennett ise şunları anlatıyor:
“Bir günlüğüm var, yeni yazmaya başladım. Şiirlerimin birçoklarını yahut yazdığım her şeyi annemle paylaşıyorum. Instagram hesabımı yöneterek ve ruh sıhhati alanında çalışarak diğerlerine yardım etmek bana da yardımcı oluyor.
“Benim üzere olan bir küme beşerle bir ortaya gelmek, konuşmak ve tecrübeleri paylaşmak hakikaten rahatlatıcı. Ne yaparsanız yapın, beşerler sizi desteklemek için oradalar”.
Frank pek çok farklı şey yaptığını söylüyor:
“Hayatımı güzel hissedeceğim biçimde planladım. Hislerinizi rastgele bir halde dışa vurmanız kıymetli. Bir şeyleri kelama dökmeyi öğrenmek ve yaratıcı projeler yapmak sahiden çok güzel geliyor.
“Hissettiğim şeyin nerede olursam olayım sonsuza dek devam edeceğini sanmıştım. Lakin değildi. Büyümek ya da bir yetişkin olmak, yolun her adımı kolay olmasa da birebir şey değildi. Her şey değişiyor, düzgünleşiyor, gelip geçiyor”.
Marcus ise, “Aslında tek yapmam gereken kendi içimden çıkacak kadar cesaretli olmaktı” diyor ve ekliyor:
“Kendi sözlerimi kullanarak kendimi yaratıcı bir formda söz etmenin benim üzere biri için mümkün olacağını hiç düşünmemiştim. Her vakit harika olmayacak ancak elinden gelenin en uygununu yap.”
