AB üyesi 27 ülkenin 19’unun resmi para ünitesi olarak kullanılan Euro 1999 yılında kaydi olarak yürürlüğe girmişti. Euro, 1 Ocak 2002’de ise banknot ve bozuk para olarak piyasaya sürülmüş ve günlük süreçlerde kullanılmaya başlanmıştı.
Euroyu, Almanya, Avusturya, Belçika, Estonya, Finlandiya, Fransa, Hollanda, İrlanda, İspanya, İtalya, Güney Kıbrıs Rum İdaresi (GKRY), Letonya, Litvanya, Lüksemburg, Malta, Portekiz, Slovakya, Slovenya ve Yunanistan olmak üzere 19 AB üyesi ülke kullanıyor.
HIRVATİSTAN EURO’YA GEÇTİ
Bu ülkelere 1 Ocak prestijiyle Hırvatistan da dahil olacak ve Euro kullanan AB üyesi ülke sayısı 20’ye ulaştı.
“Euro Bölgesi” olarak isimlendirilen bu ülkelerin para siyaseti, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve üye ülkelerin merkez bankalarından oluşan Euro Sistemi tarafından yürütülüyor.
Frankfurt merkezli ECB’nin vazifesi, para ünitesi olarak Euroyu kullanan AB üyesi ülkelerden oluşan Euro Bölgesi’nde fiyat istikrarını sağlamak olarak tanımlanıyor.
EUROYU AVRUPA’DA YAKLAŞIK 340 MİLYON KİŞİ KULLANIYOR.
Avrupa Para Ünitesi, ekü ve euro olarak da isimlendirilen Euronun farklı renk ve boyuta sahip 5, 10, 20, 50, 100, 200 ve 500 olmak üzere 7 çeşit banknotu bulunuyor.
Ayrıca, 1, 2, 5, 10, 20, 50 sent ile 1 ve 2 Euro metal para olarak kullanılıyor.
500 EURO BASILMIYOR
Terörizmin finansmanı ve kara para aklamaya karşı çaba nedeniyle ECB 2019 yılında 500 Euro’luk banknotların basımının durdurulmasına karar verdi. 500 Euroluk banknotların basımının durmuş olmasına karşın bu banknotlar hala geçerli. Lakin 500 Euro banknotlar günlük ömür ve alışverişte kullanılamıyor ve yalnızca banka hesaplarına yatırılabiliyor ve bankalardan değiştirilebiliyor.
DANİMARKA DIŞINDAKİ ÜYELERE ZARURÎ KATILIM
Euro Bölgesi’nin kuruluşunda ortak para siyasetine dahil olmayacağını açıklayan Danimarka dışında bütün birlik üyelerinin gerekli kriterleri yerine getirmeleri durumunda Euro kullanımına geçme mecburiliği bulunuyor.
Son periyotta, Bulgaristan Euro para ünitesine geçiş süreci için müracaatta bulundu. Bu ülkenin de birkaç yıl sürecek süreç sonunda Euro para ünitesine girişini tamamlaması bekleniyor.
EURO BEDELİ DÜŞTÜ
Euro, 1999 yılında piyasaya sürüldüğünde 1 Euro 1,17 dolar düzeyindeydi. Bu tarihten sonra Euro, dolar karşısında süratle paha kaybetti. Ekim 2000’de Euro 0,83 dolara kadar geriledi.
Euro, 2002 yılından 2008’e kadarki süreçte dolara karşı kıymet kazandı. 2008 yılında 1 Euro 1,60 dolara kadar çıkarak rekor kırdı.
Bu yıl, Rusya-Ukrayna savaşı, güç krizi, dünya genelinde artan jeopolitik riskler ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) şahin siyasetleri doları öteki para üniteleri karşısında daha pahalı bir hale getirdi.
Euro/dolar paritesi yılın başında 1,13 düzeyindeyken eylül ayında 20 yılın en düşük düzeyine geriledi. Parite, 0,96 düzeylerine kadar düştükten sonra son aylarda toparlanmaya başladı. Hali hazırda Euro dolar paritesi 1,064 düzeylerinde seyrediyor.
ULUSLARARASI KULLANIMI
Doların akabinde dünyanın en fazla kullanılan ikinci rezerv para ünitesi pozisyonunda bulunan Euronun memleketler arası piyasalarda kullanımı da epey sabit biçimde devam ediyor.
ECB raporlarında Euro para ünitenin global döviz rezervlerin yüzde 20,6’sını oluşturduğu öngörülüyor. Memleketler arası tahvil ihracında da Euronun hissesinin geçen yıl yaklaşık 3 puan artarak yüzde 24,6’ya çıktığı belirtiliyor.
TASARIMI DEĞİŞECEK
ECB, 21 yıldır tedavülde olan Euro banknotları 2024’e kadar yine tasarlamayı öngörüyor. Yeni tasarım süreci, Euro Bölgesi’ndeki insanlardan gelecekteki banknotlar için muhtemel temalar hakkında görüş toplamakla misyonlu odak kümelerinin oluşturulmasıyla başlayacak. Daha sonra her Euro Bölgesi ülkesinden bir uzmana sahip müracaat kümesinin, ECB’nin İdare Kurulu’na yeni temalardan oluşan bir kısa liste sunacak. İdare Kurulu, yeni banknotlar basılmadan evvel kesin kararı verecek.
