Cumhuriyet’in 100. yılı olan 2023’e girilmesiyle Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 2011 yılında husus unsur açıkladığı “hedef 2023” vaatleri tekrar gündeme geldi. Erdoğan’ın hem canlı yayında açıkladığı hem de şahsen kendisinin oynadığı reklam sinemalarıyla duyurulan gayelerin büyük bir kısmına ulaşılamadı.
Bugün 18.69 Türk lirası eden 1 doların, açıklamanın yapıldığı 2011 yılında 1.67 Türk Lirası olduğu dikkat çekerken en önemli ortaya konulan gayeler ve elde edilen sonuçlar şu biçimde oldu:
GELİR ARTMADI
– Amaç: Kişi başına ulusal gelir 25 bin dolar olacak.
Sonuç: Ekim 2022 tarihli Dünya Ekonomik Görünümü raporuna nazaran Türkiye’de kişi başına düşen ulusal gelir 9961 dolar oldu. Ulusal gelir sıralamasında 1980’de 55’inci, 1990’da 51’inci, 2000’de 66’ncı olan Türkiye, bu ortalama ile 2022’de 81’inciliğe geriledi.
– Maksat: İhracat 500 milyar dolar olacak.
Sonuç: Kasım ayında İhracatçılar Birliği’nin açıklamasına nazaran ihracat ölçüsü 231.2 milyar dolarda kaldı.
– Amaç: Dış ticaret hacmi 1 trilyon dolar olacak.
Sonuç: Ticaret Bakanlığı’nın kasım ayı datalarına nazaran dış ticaret hacmi 562 milyar 347 milyon dolar.
– Gaye: Çalışan nüfusumuzun sayısını 30 milyon olacak.
Sonuç: Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın 12 Aralık tarihli açıklamasına nazaran istihdam edilen yurttaş sayısı 31 milyon 595 bin oldu.
İŞSİZLİK AZALMADI
– Gaye: İşsizlik yüzde 5 düzeylerine gerileyecek.
Sonuç: Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı’nın 12 Aralık tarihli açıklamasına nazaran işsizlik oranı 9.9, mevsim tesirlerinden arındırılmış işsizlik oranı yüzde 10.2 oldu.
– Gaye: Ortaöğretimde yüzde 100 okullaşmaya ulaşacağız.
Sonuç: Ulusal Eğitim Bakanlığı tarafından 26 Aralık 2022’de yapılan açıklamaya nazaran ortaöğretimde okullaşma oranı yüzde 95.06 oldu.
– Gaye: 2023 yılına kadar bütün vatandaşlarımız geniş bant internet erişimine sahip olacak.
Sonuç: İnternet sürat testi ölçüm platformu Speedtest bilgilerine nazaran Türkiye, taşınabilir internet sürat sıralamasında 62. sırada, sabit internet sürat sıralamasında ise 103. sırada.
– Maksat: Demokratikleşme adımlarını sürdüreceğiz özgürlükleri ilerleteceğiz. Yeni bir anayasa ile geleceği kucaklayacağız.
Sonuç: 16 Nisan 2017 yılında yapılan ve mühürsüz oyların da sayıldığı seçimle Başkanlık Sistemine geçildi. Kuvvetler ayrılığı prensibinin yerini “Cumhurbaşkanı siyasî kararları verme konusunda tek yetkilidir. Bakanların hiçbir siyasî yetkisi ve meclise karşı sorumluluğu yoktur” anlayışı aldı.
– Gaye: 2023’te Türkiye nüfusu 82 milyona ulaşan bir ülke olacak.
Sonuç: Türkiye nüfusu 2022 yılında 84.680.273 olurken bununla birlikte kayıtlı ve kayıt dışı yaklaşık 10 milyon sığınmacının da Türkiye’de yaşadığı belirtiliyor.
– Amaç: 2023 yılında Türkiye’nin ulusal gelirini 2 trilyon dolar düzeyinde görmek istiyoruz.
Sonuç: TÜİK bilgilerine nazaran Türkiye’nin 2022’de gayrisafi yurtiçi hasılası (GSYH) 806.8 milyar dolar oldu.
“TÜRKİYE’Yİ İKTİSAT LİGİNDEN DÜŞÜRDÜLER”
AKP’nin 2011 yılındaki 2023 maksatlarını Cumhuriyet’e kıymetlendiren Ekonomist Prof. Dr. Duran Bülbül, gerçekleşmeyen kadar gerçekleşen birtakım vaatlerdeki perde ardı detaylara da dikkat çekti. “2002’de ‘Türkiye’yi dünyanın 10. büyük iktisadı yapacağız’ diye yola çıkan AKP iktidarı, dünyanın en büyük 17. iktisadı olarak aldıkları ülkemizi dünyanın 19. büyük iktisadı haline getirdi” diyen Prof. Bülbül, sıhhat kesimindeki son durumun altını çizdi. Sıhhatte parasızlaşma olarak yansıtılan sıhhat sisteminin aslında ‘sağlıkta parasallaşma” olduğunu ve dünyada toplumsal devlet tezindeki hiçbir ülkede sıhhat sisteminin bu kadar özelleştirilmediğini vurgulayan Prof. Bülbül, “Sağlığı yurttaşın kendi cebinden finanse ettiği ülke durumuna geldiğimizi” belirtti.
Duran Bülbül
AKP’nin en büyük propaganda alanlarından olan karayolları ile ilgili de konuşan Prof. Bülbül, “tercih edilen ödeme usulü ile yurttaş 800 milyar dolarlık maliyetin altında” dedi. Cumhuriyet tarihinde birinci kez borçların ulusal gelire oranının yüzde 136 olduğunu söyleyen Prof. Bülbül, bu oranın 2001 krizinde bile yüzde 107’yi geçmediğine dikkat çekti.
“AÇLIK TEHDİDİ İLE KARŞI KARŞIYAYIZ”
AKP’nin 2011 yılında, 2023 için 150 milyar dolar olarak belirleyip 2022 programında ise 36 milyar dolar olarak revize edilen tarım gelir maksadını ve tarım siyasetini kıymetlendiren Eski Ziraat Mühendisleri Odası Lideri Doç. Dr. Gökhan Günaydın, “Tarımda büyüklük ziraî hasıla ile değil kendine yeterlilik ile ölçülür. Türkiye mutlak yoksulluğun yanında açlık tehdidi ile de karşı karşıya durumda bir ülkedir” dedi.
Gökhan Günaydın
Türkiye’nin son yıllarda 10 milyar dolar ziraî hammadde ithalatı, 6 milyar dolar ziraî hammadde ihracatı olduğuna değinen Doç. Günaydın, bu nedenle yılda 4 milyar dolar yem, yağ ve besin sanayi gereksinimi için açık verildiğini belirtti. Türkiye’nin yılda 10 milyon ton buğday, 3 milyon ton soya, 1 milyon ton pamuk, 1 milyon ton mısır, beş yüz bin ton çeltik ithal etmek zorunda kaldığına dikkat çeken Doç. Günaydın, ek olarak AKP devrinde birinci kere Türkiye’nin baklagilde de net ithalatçı ülke durumuna düştüğünü söyledi.
Ülkedeki çayır mera alanlarının yarı yarıya azaldığının altını çizen Doç. Günaydın, “1 milyon çiftçi iflas edip köylerini terk ederek bölümden koptu, AKP’nin tarım siyasetlerinin sonucunda da Türkiye besin enflasyonu şampiyonu ve besin krizine açık ülke konumuna düştü” tabirlerini kullandı.
OKUL ALDATMACASI
Milli Eğitim Bakanlığı’nın(MEB) Okullaşma projesiyle ilgili değerlendirmede bulunan Eğitim İş Bursa Şube Lideri Yeliz Toy, Bakanlığın bir yılda 6004 yeni ana okul kapasitesi oluşturarak hedeflenen kapasitenin iki katına çıkarıldığını ve böylelikle 2022 gayesine ulaşıldığını ilan etmesinin “koca bir aldatmaca ve sayılarla oynanarak yapılan bir manipülasyon” olduğunu söyledi.
Yeliz Toy
MEB’in, “Yıl sonunda 2022 amaçlarına ulaşamayacağını anladığı için okulların bünyesinde var olan ana sınıflarından mevcudu 100 ve üzerinde olanların isimlerini değiştirdiğini ve hepsini ana okulu ilan ettiğini” belirten Toy, “Bu okullar hala birinci ve ortaokul bünyesinde birebir okul müdürü ve mevcutla eğitim-öğretim faaliyetlerine devam etmektedir. Sırf isim değiştirerek 6 binden fazla yeni anaokulu açılmış üzere gösterildiği yerde ulaşmakta zorlandığımız datalar gerçekçi değildir” dedi.
